Getting started/pl: Difference between revisions

From DDraceNetwork
(Created page with "Długość {{Hook|haka}} to około 11 bloków, chociaż zasięg jest nieco inny w przypadku przyczepialnej kafelki a innego tee (ze względu na różnice w hitboxie)")
(Updating to match new version of source page)
 
(41 intermediate revisions by one other user not shown)
Line 3: Line 3:
{{Stub}}
{{Stub}}


Po włączeniu gry zostaniesz powiadomiony o ustawieniu nazwy użytkownika, zaraz po tym zostaniesz zapytany czy chcesz zagrać na mapie instruktażowej - zaleca się aby na ów mapie zagrać, ponieważ poznasz na niej podstawowe sterowanie i mechaniki.


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
==Download the game==
</div>
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
You can download the DDNet client to play Teeworlds [https://ddnet.org/downloads/ here].
</div>
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
== Join your first server ==
</div>
<div class="mw-translate-fuzzy">
Po włączeniu gry zostaniesz powiadomiony o ustawieniu nazwy użytkownika, zaraz po tym zostaniesz zapytany czy chcesz zagrać na mapie instruktażowej - zaleca się, aby na ów mapie zagrać, ponieważ poznasz na niej podstawowe sterowanie i mechaniki.
</div>
<div class="mw-translate-fuzzy">
W menu głównym wybierz opcję ''Graj'', a następnie wybierz serwer; nowym graczom zaleca się dołączenie na mapę [https://ddnet.org/maps/Tutorial Tutorial]. Gracze początkujący najlepiej poradzą sobie na serwerach typu '''[[Special:MyLanguage/Ranks_and_Points#Points|Novice]]'''. Po zrozumieniu podstaw gry możesz spróbować swoich sił na trudniejszych serwerach typu [[Special:MyLanguage/Moderate|Moderate]] lub [[Special:MyLanguage/DDmaX|DDmaX]]. Aby zobaczyć te mapy w wyszukiwarce, musisz usunąć słowo 'Novice' z filtrów wyszukiwania.
W menu głównym wybierz opcję ''Graj'', a następnie wybierz serwer; nowym graczom zaleca się dołączenie na mapę [https://ddnet.org/maps/Tutorial Tutorial]. Gracze początkujący najlepiej poradzą sobie na serwerach typu '''[[Special:MyLanguage/Ranks_and_Points#Points|Novice]]'''. Po zrozumieniu podstaw gry możesz spróbować swoich sił na trudniejszych serwerach typu [[Special:MyLanguage/Moderate|Moderate]] lub [[Special:MyLanguage/DDmaX|DDmaX]]. Aby zobaczyć te mapy w wyszukiwarce, musisz usunąć słowo 'Novice' z filtrów wyszukiwania.
</div>


{{note|Powszechnie, fizyczną postać każdego gracza nazywamy '''tee''', a więc w dalszej części poradnika taki termin będzie używany.
{{note|<div class="mw-translate-fuzzy">
Powszechnie, fizyczną postać każdego gracza nazywamy '''tee''', a więc w dalszej części poradnika taki termin będzie używany.
</div>
}}
}}


<span id="Basic_controls"></span>
<span id="Basic_controls"></span>
Podstawowe sterowanie
<div class="mw-translate-fuzzy">
=== Podstawowe sterowanie ===
</div>


<div class="mw-translate-fuzzy">
* Aby poruszać się w lewo i w prawo, użyj klawiszy {{key press|A}} i {{key press|D}}, skok natomiast przypisany jest do {{key press|Space}}.
* Aby poruszać się w lewo i w prawo, użyj klawiszy {{key press|A}} i {{key press|D}}, skok natomiast przypisany jest do {{key press|Space}}.
* Na środku ekranu umieszczony jest kursor, którym celujesz używając myszki.
* Na środku ekranu umieszczony jest kursor, którym celujesz używając myszki.
Line 18: Line 41:
* Lewy przycisk myszki pozwala na strzał lub użycie wyposażenia, które aktualnie posiadasz.
* Lewy przycisk myszki pozwala na strzał lub użycie wyposażenia, które aktualnie posiadasz.
* Aby włączyć menu emotek wciśnij klawisz {{key press|Shift}}. Emotki używane są w celu komunikacji z innymi graczami bez potrzeby pisania na chacie tekstowym.  Pistolet może służyć jako wskaźnik drogi, natomiast emotka typu {{Emote|drop}} przedstawia odczucia gracza związane z bieżącym etapem mapy.
* Aby włączyć menu emotek wciśnij klawisz {{key press|Shift}}. Emotki używane są w celu komunikacji z innymi graczami bez potrzeby pisania na chacie tekstowym.  Pistolet może służyć jako wskaźnik drogi, natomiast emotka typu {{Emote|drop}} przedstawia odczucia gracza związane z bieżącym etapem mapy.
</div>


<span id="Main_Mechanics"></span>
<span id="Main_Mechanics"></span>
Główne mechaniki
<div class="mw-translate-fuzzy">
== Główne mechaniki ==
</div>


<span id="Hook"></span>
<span id="Hook"></span>
<div class="mw-translate-fuzzy">
=== [[Special:MyLanguage/Hook|Hak]] ===
=== [[Special:MyLanguage/Hook|Hak]] ===
</div>


Długość {{Hook|haka}} to około 11 bloków, chociaż zasięg jest nieco inny w przypadku przyczepialnej [[Special:MyLanguage/Tiles|kafelki]] a innego tee (ze względu na różnice w hitboxie)  
Długość {{Hook|haka}} to około 11 bloków, chociaż zasięg jest nieco inny w przypadku przyczepialnej [[Special:MyLanguage/Tiles|kafelki]] a innego tee (ze względu na różnice w hitboxie)  


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Użycie haka na {{TileLink|{{Tile|entities|1}}|Collision#Block_Types|przyczepialnej kafelce}} przyspieszy cię w kierunku końca haka, aż do osiągnięcia maksymalnej jego prędkości(około 20 bloków na sekundę).
Hooking a {{TileLink|{{Tile|entities|1}}|Collision#Block_Types|hookable tile}} will accelerate you towards the end of the hook until the maximum hook speed is reached (about 20 blocks per second).
 
Użycie haka na innym tee, zarówno przyciągnie go w twoim kierunku w szybkim tempie, jak i ciebie w jego kierunku w wolniejszym tempie.
 
<span id="Freeze_Tiles"></span>
<div class="mw-translate-fuzzy">
=== Zamrażające kafelki ===
</div>
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Tee, który wpadnie w {{TileLink|{{Tile|entities|9}}/{{Tile|game|9}}|Freeze|zamrażającą kafelkę}} (skin zmieni się na skórkę ninjy) nie będzię mógł się ruszyć. W przypadku wyjścia ze standardowej zamrażającej kafelki, będziesz unieruchomiony na 3 sekundy lub do momentu aż inny tee użyje na tobie młotka. Młotek nie zadziała w przypadku [[Special:MyLanguage/Freeze#Deep_Freeze|głębokiego zamrożenia]].
Hooking a tee both pulls the tee towards you at a fast rate, and you towards the tee at a slower rate. A tee hooking another tee physics are governed by [[Special:MyLanguage/Hook#Weak_hook_/_strong_hook|strong hook and weak hook]].
 
Na niektórych starszych mapach może pojawić się {{Tile|game|198}} [[Special:MyLanguage/Freeze#Heart|serce]], które działa w identyczny sposób do zamrażającej kafeki, lecz ma większy hitbox.
 
<span id="Jumping"></span>
<div class="mw-translate-fuzzy">
=== Skakanie ===
</div>
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Wciskając {{key press|Space}} możesz skoczyć. Skok tee dzieli się na ten, który wykonywany jest z ziemi i na ten, który wykonywany jest w locie. [[Special:MyLanguage/Jump#Changing_the_number_of_jumps|Skok powietrzny]] może być użyty więcej niż raz.
=== Freeze Tiles ===
 
[[Special:MyLanguage/Jump#Wall_jump|Skok po ścianie]] można wykonać tylko na ścianach oznaczonych odpowiednią kafelką {{Tile|entities|16}}; spadając w dół musisz dotknąć tej kafelki.
 
<span id="Weapons"></span>
<div class="mw-translate-fuzzy">
=== Bronie ===
</div>
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Każdy tee zaczyna grę z takim wyposażeniem:
A tee inside a {{TileLink|{{Tile|entities|9}}/{{Tile|game|9}}|Freeze|freeze tile}} will be continuously frozen (recognizable due to changing to a ninja skin) and unable to move.
*{{Hammer|Młotek}}: Używany do etapów z przeciąganiem innych tee, technik typu Hammerfly oraz pozwala odmrozić zamrożonego tee.
On a standard freeze tile, you will continue to be frozen for [[Special:MyLanguage/Freeze#Unfreeze_Time|3 seconds]] after being outside a freeze tile. If another tee hammers a frozen tee, it will become unfrozen unless you are [[Special:MyLanguage/Freeze#Deep_Freeze|deep frozen]].
*{{Pistol|Pistolet}}: Używany głównie do komunikacji z innymi, a także w przypadku jetpacka.
 
Na niektórych mapach można zdobyć inne bronie, takie jak:
*{{Shotgun}}: Wystrzeliwuje laser, który odbija się od ścian oraz przyciąga innych tee w twoim kierunku (lub w kierunku ostatniego odbicia).
*{{Grenade|Granatnik}}: Wystrzeliwuje granat, który wypycha graczy na zewnątrz od wybuchu.
*{{Laser}}: Wystrzeliwuje laser, który odbija się od ścian i odmraża innych.
 
<span id="Basic_Techniques"></span>
<div class="mw-translate-fuzzy">
=== Podstawowe techniki ===
</div>
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
[[File:Hammerfly-wall.mp4|right|298x298px|gif]]{{Todo|Krótki opis podstawowych technik, które przydadzą się w początkowej fazie gry, takich jak hammerfly, hammer throw/run.}}
On older maps, there may be a {{Tile|game|198}} [[Special:MyLanguage/Freeze#Heart|heart tile]] which acts like a freeze tile, but has a bigger hit box.
 
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== Jumping ===
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
By pressing {{key press|Space}} one can jump. Tees have a ground jump and an air jump, but it is possible to have more than [[Special:MyLanguage/Jump#Changing_the_number_of_jumps|1 air jump]].
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
A [[Special:MyLanguage/Jump#Wall_jump|wall jump]] can be achieved on walls marked with a wall jump tile{{Tile|entities|16}}, it requires the tee to touch the wall while falling down.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== Weapons ===
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
A tee always starts with the following weapons:
*{{Hammer}}: Used to unfreeze others, do drag parts and other techniques.
*{{Pistol}}: Used for communication with other tees.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
These are weapons that can be collected in maps that feature them:
*{{Shotgun}}: Shoots a laser that bounces on walls and pulls others towards you (or the last bounced position).
*{{Grenade}}: Shoots a grenade whose projectile pushes tees outwards upon exploding.
*{{Laser}}:  Shoots a laser that bounces on walls and unfreezes tees.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== Basic Techniques ===
</div>
{{Todo|<span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">A short overview of the most basic techniques that will be useful early on, such as hammerfly, hammer throw/run.</span>}}


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Personalizing_your_tee"></span>
== Personalizing your tee ==
<div class="mw-translate-fuzzy">
== Personalizacja twojego tee ==
</div>
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
W ustawieniach dostosujesz tee do swoich potrzeb.
Most of the personalization can be done in the settings.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<div class="mw-translate-fuzzy">
==== Player Tab ====
==== Zakładka 'Gracz' ====
Here Name, Clan and Flag can be set for the main tee and the dummy.
W tej zakładce ustawisz nazwę, klan oraz flagę, zarówno twoją jak i twojej kukły.
</div>
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<div class="mw-translate-fuzzy">
==== Tee Tab ====
==== Zakładka 'Tee' ====
This tab allows for changes to the ingame appearance.
</div>
</div>
[[File:Settings_Tee_Page.png|900x900px]]
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
# In this field, the name of the skin can be manually entered (case sensitive). This is necessary when using a skin that is not listed in the big list below.
#In this field, the name of the skin can be manually entered (case sensitive). This is necessary when using a skin that is not listed in the big list below.
# If this setting is checked, the settings for the dummy can be edited.
#If this setting is checked, the settings for the dummy can be edited.
# This enables the use and display of skins from a database. If this is disabled and another player uses a skin that is not available locally, the default skin will be displayed instead.
#This enables the use and display of skins from a database. If this is disabled and another player uses a skin that is not available locally, the default skin will be displayed instead.
# In the official skin database, skins are divided into "normal" and "community" skins. When this checkmark is set, community skins, which may appear less "teelike," will be downloaded.
#In the official skin database, skins are divided into "normal" and "community" skins. When this checkmark is set, community skins, which may appear less "teelike," will be downloaded.
# This disables all but the original vanilla skins, even other local ones.
#This disables all but the original vanilla skins, even other local ones.
# This is just a fun setting to fool around with. However, other players can only see the effect, if they have enabled it as well.
#This is just a fun setting to fool around with. However, other players can only see the effect, if they have enabled it as well.
# Some skins have multiple variants. For example, in the screenshot, the selected camo skin and coala_cammo can be seen. In this case, "coala" is the prefix. With this field, variants for such skins can be easily switched, although the same result can be achieved by using the variant directly.
#Some skins have multiple variants. For example, in the screenshot, the selected camo skin and coala_cammo can be seen. In this case, "coala" is the prefix. With this field, variants for such skins can be easily switched, although the same result can be achieved by using the variant directly.
# Here, the eyes that the tee will use when joining a server can be set.
#Here, the eyes that the tee will use when joining a server can be set.
# This setting allows for the customization of the body and feet colors of the tee.
#This setting allows for the customization of the body and feet colors of the tee.
# This button opens the [https://ddnet.org/skins/ website of official Skin Database].
#This button opens the [https://ddnet.org/skins/ website of official Skin Database].
</div>
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Więcej skórek znajdziesz w bazie danych ze skórkami (10). Żeby korzystać ze skórek z bazy danych, (3) musi być zaznaczone oraz (5) musi być odznaczone. Aby korzystać ze skórek społeczności, (4) również musi być zaznaczona. Aby zastosować skórkę, należy wpisać lub wkleić jej nazwę w pole (1).
More skins can be found in the Skin Database (10) in order to use these (3) needs to be enabled and (5) disabled. To use community skins, (4) needs to be checked as well. To apply the skin, the name of the skin has to be entered or copied into (1).
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Istnieją inne bazy danych takie jak [https://skins.tw/ skins.tw], które posiadają jeszcze więcej skórek niż oficjalna baza danych. Jednakże trzeba je [https://skins.tw/posts/ddnet-integration osobno zintegrować], aby można było ich użyć.
There are other databases like [https://skins.tw/ skins.tw] with even more skins than the official database. But they have to be [https://skins.tw/posts/ddnet-integration integrated separately] to use.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<div class="mw-translate-fuzzy">
==== Appearance Tab ====
==== Zakładka 'Appearance' ====
Here are settings about the HUD, Chat and other general visuals located. Other players cant see the effect of these settings.
Znajdziesz tu ustawienia dotyczące HUD, chatu i innych ogólnych elementów wizualnych. Inni gracze nie zauważą zmian, które wprowadziłeś w tej zakładce.
</div>
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<div class="mw-translate-fuzzy">
==== Assets Tab ====
==== Zakładka 'Zasoby' ====
Here can ingame textures be selected. Common places to get Assets are Discord and [https://skins.tw/ skins.tw]. Other players cant see the effect of these settings.
W tej zakładce możesz zmienić tekstury, emotki itp.
Inni gracze również nie zauważą zmian z tej zakładki, a różne zasoby możesz znaleźć na Discordzie lub [https://skins.tw/ skins.tw].
</div>
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Get_in_touch"></span>
== Get in touch ==
<div class="mw-translate-fuzzy">
== Skontaktuj się z nami ==
</div>
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* [https://ddnet.org/discord DDNet discord]
*[https://ddnet.org/discord DDNet discord]
* [https://discord.com/teeworlds Teeworlds discord]
*[https://discord.com/teeworlds Teeworlds discord]
* [https://forum.ddnet.tw/ Forum]
*[https://forum.ddnet.tw/ Forum]
</div>
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Więcej zasobów oraz nie-anglojęzyczne społeczności znajdziesz [[Special:MyLanguage/Resources#Communities|tutaj]].
more resources or looking for non-English-speaking communities can be found [[Special:MyLanguage/Resources#Communities|here]].
</div>

Latest revision as of 20:35, 1 June 2024

This article is a Stub. You can help us by editing and improving it.


Download the game

You can download the DDNet client to play Teeworlds here.

Join your first server

Po włączeniu gry zostaniesz powiadomiony o ustawieniu nazwy użytkownika, zaraz po tym zostaniesz zapytany czy chcesz zagrać na mapie instruktażowej - zaleca się, aby na ów mapie zagrać, ponieważ poznasz na niej podstawowe sterowanie i mechaniki.

W menu głównym wybierz opcję Graj, a następnie wybierz serwer; nowym graczom zaleca się dołączenie na mapę Tutorial. Gracze początkujący najlepiej poradzą sobie na serwerach typu Novice. Po zrozumieniu podstaw gry możesz spróbować swoich sił na trudniejszych serwerach typu Moderate lub DDmaX. Aby zobaczyć te mapy w wyszukiwarce, musisz usunąć słowo 'Novice' z filtrów wyszukiwania.

Note: {{{1}}}


Podstawowe sterowanie

  • Aby poruszać się w lewo i w prawo, użyj klawiszy A i D, skok natomiast przypisany jest do Space.
  • Na środku ekranu umieszczony jest kursor, którym celujesz używając myszki.
  • Aby użyć haka, wciśnij lub przytrzymaj prawy przycisk myszki. Dzięki temu możesz przyciągnąć się do przyczepialnej kafelki lub innego tee.
  • Lewy przycisk myszki pozwala na strzał lub użycie wyposażenia, które aktualnie posiadasz.
  • Aby włączyć menu emotek wciśnij klawisz ⇧ Shift. Emotki używane są w celu komunikacji z innymi graczami bez potrzeby pisania na chacie tekstowym. Pistolet może służyć jako wskaźnik drogi, natomiast emotka typu przedstawia odczucia gracza związane z bieżącym etapem mapy.

Główne mechaniki

Hak

Długość haka to około 11 bloków, chociaż zasięg jest nieco inny w przypadku przyczepialnej kafelki a innego tee (ze względu na różnice w hitboxie)

Użycie haka na przyczepialnej kafelce przyspieszy cię w kierunku końca haka, aż do osiągnięcia maksymalnej jego prędkości(około 20 bloków na sekundę).

Użycie haka na innym tee, zarówno przyciągnie go w twoim kierunku w szybkim tempie, jak i ciebie w jego kierunku w wolniejszym tempie.

Zamrażające kafelki

Tee, który wpadnie w / zamrażającą kafelkę (skin zmieni się na skórkę ninjy) nie będzię mógł się ruszyć. W przypadku wyjścia ze standardowej zamrażającej kafelki, będziesz unieruchomiony na 3 sekundy lub do momentu aż inny tee użyje na tobie młotka. Młotek nie zadziała w przypadku głębokiego zamrożenia.

Na niektórych starszych mapach może pojawić się serce, które działa w identyczny sposób do zamrażającej kafeki, lecz ma większy hitbox.

Skakanie

Wciskając Space możesz skoczyć. Skok tee dzieli się na ten, który wykonywany jest z ziemi i na ten, który wykonywany jest w locie. Skok powietrzny może być użyty więcej niż raz.

Skok po ścianie można wykonać tylko na ścianach oznaczonych odpowiednią kafelką ; spadając w dół musisz dotknąć tej kafelki.

Bronie

Każdy tee zaczyna grę z takim wyposażeniem:

  • Młotek: Używany do etapów z przeciąganiem innych tee, technik typu Hammerfly oraz pozwala odmrozić zamrożonego tee.
  • Pistolet: Używany głównie do komunikacji z innymi, a także w przypadku jetpacka.

Na niektórych mapach można zdobyć inne bronie, takie jak:

  • Shotgun: Wystrzeliwuje laser, który odbija się od ścian oraz przyciąga innych tee w twoim kierunku (lub w kierunku ostatniego odbicia).
  • Granatnik: Wystrzeliwuje granat, który wypycha graczy na zewnątrz od wybuchu.
  • Laser: Wystrzeliwuje laser, który odbija się od ścian i odmraża innych.

Podstawowe techniki

TODO: Krótki opis podstawowych technik, które przydadzą się w początkowej fazie gry, takich jak hammerfly, hammer throw/run.





Personalizacja twojego tee

W ustawieniach dostosujesz tee do swoich potrzeb.

Zakładka 'Gracz'

W tej zakładce ustawisz nazwę, klan oraz flagę, zarówno twoją jak i twojej kukły.

Zakładka 'Tee'

  1. In this field, the name of the skin can be manually entered (case sensitive). This is necessary when using a skin that is not listed in the big list below.
  2. If this setting is checked, the settings for the dummy can be edited.
  3. This enables the use and display of skins from a database. If this is disabled and another player uses a skin that is not available locally, the default skin will be displayed instead.
  4. In the official skin database, skins are divided into "normal" and "community" skins. When this checkmark is set, community skins, which may appear less "teelike," will be downloaded.
  5. This disables all but the original vanilla skins, even other local ones.
  6. This is just a fun setting to fool around with. However, other players can only see the effect, if they have enabled it as well.
  7. Some skins have multiple variants. For example, in the screenshot, the selected camo skin and coala_cammo can be seen. In this case, "coala" is the prefix. With this field, variants for such skins can be easily switched, although the same result can be achieved by using the variant directly.
  8. Here, the eyes that the tee will use when joining a server can be set.
  9. This setting allows for the customization of the body and feet colors of the tee.
  10. This button opens the website of official Skin Database.

Więcej skórek znajdziesz w bazie danych ze skórkami (10). Żeby korzystać ze skórek z bazy danych, (3) musi być zaznaczone oraz (5) musi być odznaczone. Aby korzystać ze skórek społeczności, (4) również musi być zaznaczona. Aby zastosować skórkę, należy wpisać lub wkleić jej nazwę w pole (1).

Istnieją inne bazy danych takie jak skins.tw, które posiadają jeszcze więcej skórek niż oficjalna baza danych. Jednakże trzeba je osobno zintegrować, aby można było ich użyć.

Zakładka 'Appearance'

Znajdziesz tu ustawienia dotyczące HUD, chatu i innych ogólnych elementów wizualnych. Inni gracze nie zauważą zmian, które wprowadziłeś w tej zakładce.

Zakładka 'Zasoby'

W tej zakładce możesz zmienić tekstury, emotki itp. Inni gracze również nie zauważą zmian z tej zakładki, a różne zasoby możesz znaleźć na Discordzie lub skins.tw.

Skontaktuj się z nami

Więcej zasobów oraz nie-anglojęzyczne społeczności znajdziesz tutaj.